غو‌ل‌های فناوی چگونه اطلاعاتی جامع درباره ما پیدا می‌کنند؟

حتما در تجربه‌های وب‌گردی خود با تبلیغاتی کاملا مناسب علایق خود روبه‌رو شده‌اید. تبلیغاتی متناسب با فعالیت‌ها و سابقه‌ی وب‌گردی که در وب‌سایت‌های محبوب شما نمایش داده می‌شوند. این وب‌سایت‌ها چگونه چنین اطلاعات کاملی درباره‌ی ما پیدا می‌کنند؟ یک مطالعه‌ی جامع روی پنج شرکت بزرگ دنیای فناوری، اطلاعات جالب‌توجی از نحوه‌ی جمع‌آوری و استفاده از اطلاعات توسط این شرکت‌ها دراختیار ما قرار می‌دهد. شرکتی فعال در حوزه‌ی تجارت الکترونیک به‌نام Signs در تحقیقات اخیر خود با محوریت حجم اطلاعاتی که غول‌های فناوری درباره‌ی ما می‌دانند، بخشی از فرایند را مورد تحلیل قرار داده است.

تحقیقات شرکت Signs با این هدف انجام شد تا محققان و کاربران متوجه شوند پنج شرکت اصلی دنیای فناوری یعنی فیسبوک، اپل، مایکروسافت، گوگل و آمازون (موسوم به گروه FAGMA) چه مقدار اطلاعات درباره‌ی کاربران خود دارند. به‌علاوه، یک آزمایش با ۲۰ سؤال در جریان تحقیقات مطرح شد که نشان‌دهنده‌ی اطلاعات کم کاربران درباره‌ی شرکت‌ها بود.

نتیجه‌ی تحقیقات نشان می‌دهد که فیسبوک براساس گزارش درآمدی و پیش‌بینی‌های ۲۰۱۸-۲۰۱۷ خود، در هر دقیقه حدودا ۱۰۶ هزار دلار درآمد دارد. آن‌ها حدودا ۳۰ هزار کارمند دارند و اطلاعات بسیار زیادی از کاربران خود جمع‌آوری می‌کنند. فیسبوک با استفاده از اطلاعاتی همچون آدرس IP، ردگیری موقعیتی گوشی موبایل و موقعیت‌های مکانی که دوستان‌تان ارائه می‌کنند، توانایی تخمین حدودی محل زندگی شما را دارد. در میان اطلاعات جمع‌آوری شده در تحقیق، یک یافته‌ی جالب‌توجه دیگر نیز دیده می‌شود. حدود یک‌سوم از پرونده‌های طلاق در سال ۲۰۱۱ در ایالات متحده، شامل کلمه‌ی «فیسبوک» بوده‌اند.

اپل که روزانه حدود ۷۲۲ میلیون دلار درآمد دارد، ازطریق اپراتور موبایل توانایی دریافت شماره‌ی موبایل کاربر را دارد. اطلاعات دیگر تحقیقات نشان می‌دهد کوپرتینویی‌ها هر دقیقه ۳۱ دستگاه مک می‌فروشند. درحال‌حاضر حدود ۱۲۳ هزار نفر در سرتاسر جهان کاربر اپل هستند و نیمی از خانه‌های ایالات متحده، حداقل یک دستگاه ساخت اپل دارند.

مایکروسافت با حدود ۱۳۱ هزار کارمند در سرتاسر جهان، حدودا در هر ساعت ۱۲/۵ میلیون دلار درآمد دارد. در بخش دیگر گزارش می‌خوانیم که اکنون بیش از ۴۰۰ میلیون دستگاه از ویندوز ۱۰ استفاده می‌کنند. روزانه سه میلیارد دقیقه تماس با سرویس اسکایپ برقرار می‌شود و یک پنجم از مردم، بینگ را به‌عنوان موتور جست‌وجوی محبوب خود انتخاب می‌کنند.

گوگل ارزش بازاری بیش از ۳۰۲ میلیارد دلار دارد و درآمد آن در هر ثانیه، ۴،۳۴۸ دلار بیان می‌شود. آن‌ها در سرتاسر جهان بیش از ۸۵ هزار کارمند دارند. امروز بیش از یک میلیارد نفر از سرویس جیمیل استفاده می‌کنند. درواقع احتمال داشتن حداقل یک آدرس جیمیل برای هر کاربر دنیای فناوری، بسیار بالا تخمین زده می‌شود. گوگل علاوه بر سرویس‌های اصلی موتور جست‌وجو، توانایی شناسایی هویت و جمع‌آوری اطلاعات درباره‌ی کاربر را ازطریق ویدیوهای مشاهده شده در یوتیوب هم دارد. تبلیغاتی که کلیک می‌کنید و وب‌سایت‌هایی که مشاهده می‌کنید هم در برنامه‌ی ردیابی و کسب اطلاعات گوگل قرار می‌گیرند.

آمازون روزانه حدود ۶۴۳/۵ میلیون دلار درآمد دارد. درآمدی که در مقام مقایسه به آن‌ها امکان می‌دهد ۲۶۱ هواپیمای بوئینگ خریداری کنند یا ۱۷ شاتل را به فضا بفرستند. آن‌ها با این درآمد می‌توانند برای ۲۷۱ میلیون سال، اشتراک نتفلیکس خریداری کنند. بیش از ۴۳ درصد از سهم بازار تجارت الکترونیک دراختیار آمازون قرار دارد و آن‌ها با بیش از ۵۶۳ هزار کارمند در سرتاسر جهان، بزرگ‌ترین شرکت در میان مجموعه‌ی مورد مطالعه هستند.

شرکت‌هایی که در گروه FAMGA قرار می‌گیرند، ارزشمندترین برندهای جهان محسوب می‌شوند. به‌عنوان مقایسه جالب است بدانید فیسبوک درآمدی بیش از GDP کشورهای گرینلند، لیبی،‌ هندوراس و ایسلند دارد. درآمد اپل نیز بیش از GDP نیوزیلند تخمین زده می‌شود.

داده، ابزار درآمدزایی غول‌های فناوری

اگر تاکنون با این سؤال روبه‌رو بوده‌اید که شرکت‌های فناوی چگونه به بزرگ‌ترین سازمان‌های جهان تبدیل شدند، پاسخی به جز کلمه‌ی داده (Data) نخواهید داشد. هریک از شرکت‌های بزرگ، اطلاعاتی بسیار زیاد درباره‌ی شما دارند. آن‌ها نام، شماره‌ی تماس و آدرس ایمیل شما را می‌دانند. در میان آن‌ها، تنها اپل آدرس محل زندگی شما را جمع‌آوری نمی‌کند، اما اگر آدرس را در اطلاعات اپل آی‌دی وارد کنید، آن‌ها نیز اطلاعات را خواهند داشت.

تمامی شرکت‌های فهرست بالا به جز آمازون، توانایی جمع‌آوری اطلاعات پیرامون عادت‌‌های شما را دارند. البته آمازون هم فرایندهای خرید و وب‌گردی کاربران را ردگیری و تجمیع می‌کند تا اطلاعاتی کلی پیرامون عادت‌های خرید و موضوع‌های مورد علاقه به دست بیاورد. آمازون و اپل، اطلاعات زیادی پیرامون دوستان و اعضای خانواده‌ی شما ندارند، اما اگر خرید هدیه‌ای برای آن‌ها انجام دهید. این اطلاعات هم به گنجینه‌ی دو شرکت مذکور اضافه می‌شود.

فیسبوک با ردگیری رفتارهای شما متوجه می‌شود که بیشتر با کدام دوستان در تعامل و ارتباط هستید. درنتیجه با استفاده از همان اطلاعات، نزدیک‌ترین دوستان و اعضای خانواده را تشخیص می‌دهد. فیسبوک حتی توانایی کشف وضعیت ارتباطی و تمایل‌های جنسی کاربران را نیز دارد.

هریک از شرکت‌های بزرگ دنیای فناوری، برند و مدل گوشی هوشمند و جنسیت شما را می‌دانند. آن‌ها حتی باتوجه‌به عکس پروفایل‌هایی که در حساب کاربری بارگذاری کرده‌اید، رنگ چشم را نیز تشخیص می‌دهند. درمیان آن‌ها، مایکروسافت با خرید لینکدین به مجموعه‌ی ارزشمند دیگری از داده دست پیدا کرد و توانایی کشف تاریخچه‌ی اشتغال هر کاربر را نیز دارد.

در فهرست FAGMA، تنها آمازون و مایکروسافت، تاریخ تولد دقیق شما را درخواست نمی‌کنند. اپل و مایکروسافت و آمازون، اطلاعی از جهت‌گیری‌ سیاسی کاربران خود ندارند. همچنین اپل، آمازون و گوگل ظاهرا سطح تحصیلات شما را نیز نمی‌دانند. همه‌ی شرکت‌های مذکور، توانایی ردگیری تاریخچه‌ی وب‌گردی شما را دارند. تنها آمازون کمی محدودتر عمل کرده و فقط وب‌سایت‌هایی که قبل و بعد از آمازون مرور کرده‌اید را ردگیری می‌کند. تمامی شرکت‌ها، اطلاعات کارت اعتباری کاربران در مناطق خاص را دراختیار دارند.

تمامی شرکت‌های FAGMA به جز فیسبوک، دستورهای صوتی شما را به که دستیارهای هوشمند ارسال کرده‌اید، ضبط می‌کنند. فیسبوک نیز می‌گوید تنها درصورتی به میکروفون گوشی هوشمند دسترسی خواهد داشت که خود کاربر برای استفاده از قابلیتی خاص، دسترسی را داده باشد. غول شبکه‌های اجتماعی ادعا می‌کند که برخلاف شایعه‌های موجود، هیچ‌گاه به مکالمه‌های کاربر گوش نمی‌دهد.

اطلاعات و آمارهایی که در بالا ذکر شدند، بسیار شوکه‌کننده و عظیم هستند. تمامی آن‌ها نیز به‌عنوان نتیجه‌ای از تمایل سیری‌ناپذیر مردم به ارتباط داشتن با یکدیگر، خرید آنلاین، تملک جدیدترین نرم‌افزار و سخت‌افزارها و کسب اطلاعات بیشتر پیرامون جهان محسوب می‌شوند. درنهایت، رشد شرکت‌های FAGMA ظاهرا مسیری همیشه ادامه‌دار خواهد بود و هیج رقیب جدی برای آن‌ها دیده نمی‌شود.

شاید درحال‌حاضر نتوانیم رقیبی بزرگ برای پنج شرکت اصلی دنیای فناوری پیدا کنیم؛ اما فراموش نکنید که تا چند دهه پیش، شرکت‌های دیگری در جایگاه برترین‌های صنعت بودند و همین گروه FAGMA به‌مرور جای آن‌ها را اشغال کردند. درنتیجه می‌توان اکنون هم رقیبی را تصور کرد که اکنون با حرکتی آهسته، به سمت صدر جدول حرکت می‌کند. درنهایت رقابت در دنیای فناوری همیشه ادامه دارد و دراین‌میان، داده و اطلاعات کاربران نقشی حیاتی را در رقابت بازی می‌کند.

سیدمحمدظمانی