دستگاهی که عفونت را با کمک موبایل در یک ساعت شناسایی می کند

در حال حاضر اگر پزشکان درباره ابتلای بیماری به عفونت باکتریایی مشکوک باشند، نمونه‌ای از مایعات بدن وی را برای تحلیل بیشتر به آزمایشگاه ارسال می‌کنند. اکنون یک محقق ایرانی دستگاه جدیدی ابداع کرده که می‌تواند نمونه مذکور را در تحلیل و عفونت باکتریایی سریع شناسایی کند.

در شرایط فعلی تحلیل نمونه مایعات بدن در آزمایشگاه با ۳ چالش اصلی روبرو است. نخست آنکه نتیجه آزمایش چند روز بعد مشخص می‌شود و طی این مدت در صورت وجود هر گونه عفونتی در بدن، این شرایط بدتر خواهد شد. علاوه بر آن ممکن است پزشک بلافاصله آنتی بیوتیک برای بیمار تجویز کند. اما اگر مشخص شود بیمار عفونتی ندارد، بدون هیچ دلیلی دارو به بدن وی تزریق شده است. در کنار این موارد، در مناطق دورافتاده یا کشورهای در حال توسعه، ممکن است آزمایشگاه‌های مجهز در دسترس نباشند.

لیلا سلیمانی دانشیار دانشگاه مک مستر کانادا همراه گروهی از محققان، این بار با در نظر گرفتن چنین محدودیت‌هایی نمونه اولیه یک دستگاه را ابداع کرده‌اند. این دستگاه در حقیقت از دو بخش تشکیل شده که یکی از آنها تراشه حسگر الکتریکی دو کاناله و دیگری ماژول پردازش اصلی شبیه به USB است که تراشه به آن متصل می‌شود.

پزشکان قطره‌ای از خون، ادار یا بزاق را روی تراشه قرار می‌دهند. در مرحله بعد آنزیم‌های دی ان ای موجود در تراشه با پروتئین‌های باکتری (در صورت وجود در نمونه) واکنش نشان می‌دهند. هر دو قسمت تراشه و ماژول اصلی به یک موبایل متصل می‌شوند و اپلیکیشنی مخصوص اطلاعات به دست آمده را تحلیل و در کمتر از یک ساعت نشان می‌دهد.

تاکنون این فناوری به طور موفقیت آمیز باکتری «ای کولای» را در نمونه ادار شناسایی کرده است و همچنین با استفاده از آنزیم‌های مختلف دی ان ای قادر به ردیابی انواع دیگر باکتری نیز است. علاوه بر آنچه گفته شد، به نظر می‌رسد این دستگاه را می‌توان برای شناسایی عفونت‌های ویروسی مانند کووید ۱۹ نیز انطباق داد.

سلیمانی که یکی از مؤلفان ارشد این پژوهش نیز است، در این باره می‌گوید: توسعه چنین دستگاهی بدان معنا است که می‌توان نتایج آزمایش را سریع‌تر دریافت کرد، درمان بهتری ارائه کرد و از وخیم‌تر شدن حال بیمار اجتناب می‌شود. همچنین با کمک این ابزار از مصرف غیر ضروری آنتی بیوتیک نیز جلوگیری می‌شود.