درباره شاهرود
شاهرود با آب و هوای دوگانه اش همیشه بهشت گردشگرانی بوده که دوست داشته اند طبیعت خشک و سبز را یکجا کنار هم ببینند. اگر شما هم جزو این دسته از مسافران هستید پیشنهاد می کنم حتما در مورد جاذبه های گردشگری این شهر تحقیق و بررسی کنید. این شهر در حاشیه شمالی دشت کویر و در دامنه‌های جنوبی رشته‌کوه البرز با موقعیت جغرافیایی ۲۵ دقیقه و ۳۶ درجه عرضی و ۵۸ دقیقه و ۵۴ درجه طولی با ارتفاعی معادل ۱۳۸۰ متر از سطح دریا در شمال خاوری واقع شده است. مدارکی وجود دارد که نشان می‌دهد شاهرود یکی از شهرهای مهم چهاردهمین ایالت تاریخی، «چخره» (از تقسیمات شانزده‌گانه اوستایی در دوران باستان) بوده که در دامنه جنوبی رشته‌کوه البرز، توسط آریایی‌ها بنا نهاده شده‌است. برخی پژوهندگان واژه چخره را شکل ابتدایی شاهرود دانسته‌اند. به لغت اوستایی چخرو-ایتی به معنی چرخ پیشه و چخرو-وَتی به معنی دانای چرخ است. این دو هیئت اوستایی این نام، حاوی نام شاهرود می‌باشند.
هسته اولیه شهر به منظور دفاع در برابر مهاجمان، بر فراز تپه‌های کم‌ارتفاع دامنه کوه‌های شمالی و غربی رود بزرگ این منطقه بنا شد که به جهت بزرگی این رود، تدریجاً نام شاهرود را به خود گرفت و به تدریج همراه با برقراری امنیت، رشد و توسعه یافت به طوری که در کنار صددروازه، پایتخت اشکانیان که به باور بسیاری از پژوهشگران محل کنونی شهر دامغان است، در شمار شهرهای معتبر پارتی درآمد. به نوشته برخی پژوهشگران از جمله «اگورود نیکوف»، سومین آتش مقدس اهورامزدا که در اوستا آمده، آذرفرنبغ است که آتشکده بزرگ شاهرود بوده‌است.
در دوران بعدتر، این شهر همراه با دامغان در ردیف مهم‌ترین شهرهای ایالت تاریخی کومِش قرار گرفت و به استناد برخی اشاره‌های تاریخی مندرج در متون و بعضی شواهد باستان‌شناسی شهر کنونی شاهرود محل عبور کاروان‌هایی بوده است که بزرگراه غربی-شرقی جاده ابریشم را طی می‌کردند
«سوغات و صنایع دستی شاهرود» برگه زردآلو، قیسی، (قیسی از مهم‌ترین صادرات شاهرود است) کشمش، انگور، گیلاس، آلو، آلبالو خشک و … انواع کشک محلی. ماست گوسفندی. کره محلی، آبغوره، گرد غوره، آلوی خورشتی و … انواع نان، نان قندی، نان کالک، فطیر، انواع نقل و آبنبات. صنایع دستی از قبیل: گلیم، گلیچ، جاجیم، سفال و سرامیک…
یکی از سوغات‌های شاهرود نان‌های کاک، قندی و شیری است که توسط اورنگ حدود ۴۰ سال پیش ابداع و تولید گردید.
برگه زردآلو و قیسی شاهرود که شهرت جهانی دارد.
میوه‌هایی نظیر زردآلو، گیلاس، انگور شاهرودی از لحاظ کیفیت در رتبه بالایی در منطقه خاورمیانه قرار دارند.
انگور: بیش از ۵۰نوع انگور در شاهرود وجود دارد. انگور شاه بابا، انگور لعل، انگور شاهرودی، انگور سیاه، انگور کشمشی، انگور دیشویی و … انگور شاهرود به سراسر کشورهای اطراف صادر می‌شود.
از محلات قدیم شاهرود می‌توان به شبدری، باغ زندان، بیدآباد، مصلی و قلعه اشاره نمود:
تکیه برنجی
چنار سوخته
تکیه گلشن
مسجد شیخ علی‌اکبر
مسجد آقا
مسجد جامع شاهرود
مسجد اخیانی‌ها
تکیه زنجیری (بازار)
مدرسه بید آباد
مدرسه حضرت ولی عصر (عج)(مدرسه بازار)
مدرسه علمیه امام صادق (مدرسه قلعه)
مسجد امام‌حسن‌عسگری شاهرود
مسجد مدرسه قلعه
مسجد و آرامگاه بایزید بسطامی(بسطام)
جاذبه‌های تاریخی و باستانی
خانه یغمایی
بازار شاهرود
بازار انارکی ها
گرمابه چهارسوق
قلعه غول ها ( روستای راهنجان )
موزه‌ها
موزه باستان‌شناسی و مردم شناسی شاهرود
موزه حیات وحش شاهرود
موزه آب
بسطام
شهر “بسطام” زادگاه و محل آرامگاه عارف بزرگ “بایزید بسطامی ” دومین شهر نمونه گردشگری استان سمنان است که در 6 کیلومتری شاهرود واقع شده و در مسیر جاده شاهرود- آزادشهر قرار دارد.این شهر دارای جاذبه های گردشگری تاریخی، طبیعی، عرفانی و مذهبی از جمله آستان مقدس″امامزاده محمد (ع)” و در طول سال پذیرای گردشگران زیادی از نقاط مختلف کشور و حتی خارج از کشور است.وجود آرمگاه بایزید بسطامی، آرامگاه عارف بزرگ شیخ ابوالحسن خرقانی، موجب شده تا همه ساله گردشگرانی از کشورهای مسلمان همسایه مانند پاکستان و کشورهای آسیای میانه از این شهر تاریخی مذهبی دیدن کنند.
جنگل ابر
جنگل زیبا و خوش آب و هوای “ابر” در 45 کیلومتری شمال شرق شاهرود از جنگلهای بکر و زیبای استان سمنان است.این جنگل در زمره جنگلهای هیرکانی کشور است و به دلیل اینکه فضای جنگل را پوششی از ابر فرا می گیرد، جنگل ابر نامیده می شود.ارتفاع زیاد جنگل از سطح دریا، پایین بودن درجه حرارت در فصل گرما، وجود چشمه سارهای فراوان و پوشش جنگلی متنوع از ویژگی های این جنگل است
جنگل اولنگ
جنگل “اولنگ” در 85 کیلومتری شمال شاهرود واقع شده است. این جنگل دارای درختان جنگلی متنوع و تنوع جانوری است.
جنگل دشت شاد
جنگل “دشت شاد” در 180 کیلومتری شمال شرق شاهرود واقع شده است، تنوع گونه های جنگلی، طبیعت و چشم انداز زیبا از ویژگیهای این منطقه به شمار می رود.
جنگل و آبشار نام نیک
جنگلهای “نام نیک” و حسین آباد در حوزه استحفاظی شهرستان شاهرود و در آبریز شمالی استان قرار دارند. واقع شدن این منطقه در مجاورت چند منطقه نمونه دیگر بر جذابیت آن افزوده است.
زیستگاه توران
مجموعه “توران” از سه سمت پارک ملی، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده تشکیل شده است.این منطقه در قسمت جنوبی جاده تهران – مشهد و در قسمت شمال شرقی دشت کویر قرار دارد.این منطقه پس از پناهگاه حیات وحش “نایبندان”، دومین منطقه بزرگ تحت حفاظت سازمان محیط زیست کشور است.
از نظر پوشش گیاهی این منطقه از تنوع بالایی برخوردار بوده و در میان گونه های جانوری آن برخی از نادرترین گونه ها مانند یوزپلنگ آسیایی، گورخر ایرانی و پرندگانی همچون زاغ بور و هوبره دیده می شود.زیستگاه یوزپلنگ آسیایی در حال حاضر محدود به مناطق خاصی از ایران مانند توران و زیستکره کویر است و علاوه بر یوزپلنگ آسیایی، گورخر ایرانی به عنوان گونه جانوری نادر و زاغ بور یکی از نادرترین پرندگان جهان تنها در منطقه توران زندگی می کند.
مُجن و آبشار تنگه داستان
شهر “مجن” در فاصله 35 کیلومتری غرب شاهرود و در منطقه ای کوهستانی واقع شده است.تنگه معروف “داستان” در فاصله 10 کیلومتری شهر مجن قرار گرفته که آبشار این تنگه در زمره جاذبه های طبیعی شهرستان شاهرود محسوب می شود. پوشش گیاهی و جانوری متنوع و آب و هوای مطلوب از جاذبه های گردشگری این منطقه است.
علاوه بر این، شهر مجن به عنوان یک منطقه تاریخی در دامنه کوه های البرز با ویژگی های منحصر به فرد و معماری خاص به عنوان “ماسوله کویر” شهرت دارد به طوری که بافت قدیمی شهر در شیب ارتفاع شکل گرفته و خانه ها به گونه ای ساخته شده اند که بام هر خانه حیاط خانه ای دیگر است.برخی این شهر را نگین سرخ فام دامنه های البرز شرقی می نامند زیرا خاک اراضی و ارتفاعات آن سرخ رنگ است و زنان مجنی همه ساله بنا بر رسمی کهن با تهیه دوغابی از گِل قرمز رنگ به تجدید نمای خانه های کاه گلی می پردازند.
خوش ییلاق
پناهگاه حیات وحش “خوش ییلاق” در شمال شرقی شهرستان شاهرود قرار دارد.زیستگاههای جانوری و پوشش گیاهی این منطقه بسیار متنوع است.این منطقه به دلیل وجود چشم اندازهای متفاوت طبیعی و تنوع اکوسیستمی شامل جنگل، کوهستان، مرطوب خزری، دشت خشک و بیابانی تنوع زیستی ویژه و ارزشمندی دارد و از بی نظیرترین پناهگاه های حیات وحش ایران است.
فرحزاد، تاش و چشمه هفت رنگ
منطقه “فرحزاد” ، “تاش” و “چشمه هفت رنگ” در شهرستان شاهرود واقع شده است.چشمه هفت رنگ به دلیل تنوع رنگ آب چشمه های جاری از مواد معدنی با خواص درمانی، از دیرباز مورد توجه اهالی منطقه بوده است.علت نامگذاری این منطقه به نام “فرحزاد” به دلیل سرسبزی مزارع و باغ های مثمر منطقه است.
قطری
منطقه “قطری” در بخش بسطام شهرستان شاهرود و نزدیک روستای ابر واقع شده است.این منطقه از بارش سالانه نسبتاً مطلوبی برخوردار بوده و به دلیل اقلیم معتدل و نسبتا مرطوب، پوشش گیاهی آن زیبا و چشم نواز است.وجود آستان مقدس امامزاده سراوین قطری بر گردشگری مذهبی – طبیعی این منطقه افزوده است.
دشت آفتابگردان و شقایق های کالپوش
یکی از مناطق جاذب گردشگری شهرستان شاهرود دشت آفتابگردان و شقایق در منطقه کالپوش است که نمایش منحصر به فرد گل های شقایق در منطقه از بیستم اردیبهشت ماه تا پایان خرداد جلوه زیبایی به ناحیه سرسبز کالپوش می دهد و گردشگران بسیاری را به این منطقه جلب می کند.
همه ساله در همین خصوص جشنواره دشت شقایق و کشتی محلی در منطقه کالپوش برپا می شود.گل های آفتابگردان نیز که بیشتر در دشت “دانیال” تا ارتفاعات روستای”کُرنگ” می روید، در ماه های مرداد و شهریور به گل نشسته و زیبایی این منطقه را دوچندان می کند.
رضا آباد خوارتوران
روستای عشایر نشین “رضا آباد” از توابع بخش بیارجمند شهرستان شاهرود، در 250 کیلومتری جنوب غربی شاهرود و 123 کیلومتری جنوب بیارجمند واقع شده است.پرورش گوسفند و شتر و نیز بافت انواع گلیم تنها راه معیشت اهالی سخت کوش این روستای کویری است.
مهم ترین جاذبه گردشگری این منطقه وجود تپه های ماسه ای به اشکال مختلف، سیاه چادر عشایری و نقوش بافته های زنان ایل است، این روستا را تپه های رمل در بر گرفته است.پوشش گیاهی خاص منطقه از جمله جنگل های طاق و فرهنگ خاص مردم روستا، جاذبه گردشگری این روستا را دوچندان کرده است.
عباس آباد
“عباس آباد” روستایی قدیمی با کاروانسرایی کهن در شرق شاهرود و در کنار مسیر ارتباطی شاهرود به سبزوار قرار دارد.مهم ترین جاذبه این روستا وجود کاروانسرای شاه عباسی و دیگر بناهای تاریخی است.کاروانسراهای بزرگ “میاندشت”، “میامی”، “عباس اباد” و “الحاک” و نیز مسجد جامع فرومد مهم ترین بناهای تاریخی در مسیر ارتباطی شاهرود –سبزوار است.
منبع : مهر