ترجمان دانش پایان‌نامه

بررسی نابرابری اقتصادی در عوامل خطر بیماری‌های غیر واگیر در ایران (1400)

دانشجو:  گلنوش دامادی

استاد راهنما:  دکتر محمدحسن امامیان

دانشگاه:  علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شاهرود

مقدمه:

بیماری‌های غیر واگیر (NCDs) از مهم‌ترین عوامل مرگ‌ومیر در سطح جهانی به شمار می‌روند و در کشورهای با درآمد کم و متوسط، شیوع آن‌ها به‌سرعت در حال افزایش است.  

ایران به‌عنوان یک کشور درحال‌توسعه نیز با رشد چشمگیر این بیماری‌ها مواجه است. مطالعه حاضر به بررسی نابرابری‌های اقتصادی در چهار عامل خطر مهم شامل:  

پرفشاری خون، دیابت، چاقی و مصرف مواد دخانی پرداخته است.

یافته‌های کلیدی:

پرفشاری خون:

- شیوع کلی 32 درصد

- تمرکز بیماری بیشتر در گروه‌های کم ‌درآمد بود شاخص تمرکز برابر با 096/0-

 - در استان گیلان، افراد با وضعیت اقتصادی پایین، بیشترین شیوع پرفشاری خون را داشتند.  

دیابت:

-  شیوع کلی 1/14 درصد

- نابرابری اقتصادی معناداری مشاهده نشد، اما در زنان با وضعیت اقتصادی پایین، شیوع بیشتری داشت.

چاقی:

- شیوع کلی25 درصد

 - نابرابری به نفع گروه‌های کم‌ درآمد بود.

- شاخص تمرکز برابر با 029/0- نشان می‌دهد افراد با وضعیت اقتصادی پایین‌تر، بیشتر دچار چاقی بودند.
مصرف مواد دخانی:

 - شیوع کلی14 درصد

- مصرف دخانیات در میان افراد با وضعیت اقتصادی پایین بیشتر بود.

پیشنهادات کاربردی:

1-  تمرکز بر گروه‌های کم‌ درآمد از طریق برنامه‌های آموزشی و حمایتی برای کاهش مصرف دخانیات و پیشگیری از فشارخون بالا.

2- اجرای برنامه‌های ویژه غربالگری و پیشگیری برای زنان، به دلیل نابرابری در شیوع دیابت و فشارخون بالا.

3- در نظر گرفتن شاخص‌های اقتصادی در طراحی سیاست‌های سلامت برای کاهش نابرابری‌ها.

4- بهبود دسترسی به خدمات بهداشتی در مناطق محروم و کم ‌درآمد.

خروجی‌های کاربردی:

1- تهیه گزارشات مدیریتی برای وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی

2- ارائه یافته‌ها به سازمان‌های مرتبط برای طراحی برنامه‌های پیشگیری و غربالگری.

3- استفاده از داده‌ها برای بهبود سیاست‌های سلامت در مناطق با وضعیت اقتصادی ضعیف.

جمع‌بندی:

نتایج این مطالعه نشان داد که وضعیت اقتصادی تأثیر مستقیم و معناداری بر شیوع عوامل خطر بیماری‌های غیر واگیر دارد.

با اجرای مداخلات هدفمند و تمرکز بر گروه‌های آسیب‌پذیر، می‌توان به کاهش نابرابری‌های سلامت در ایران دست یافت.