روز جهانی بینایی ۲۰ مهر ماه ۱۴۰۲

روز جهانی بینایی همه ساله مصادف با دومین پنج شنبه ماه اکتبر (امسال در ۲۰ مهر ماه)، می باشد. در این روز، توجه جهانی به اختلالات بینایی و نابینایی جلب می شود و کشورها اقدامات خود را برای بهبود وضعیت بینایی جامعه خود ارزیابی می کنند.

در جهان بیش از یک میلیارد نفر اختلال بینایی دور یا نزدیک دارند که می توان آنرا پیشگیری یا درمان کرد. این اختلالات همه سنین را شامل می شود ولی در افراد بالای ۵۰ سال شایعتر است. آب مروارید درمان نشده و عیوب انکساری اصلاح نشده، دلایل اصلی اختلالات بینایی در جهان هستند.

سال قبل در هفتاد و چهارمین مجمع جهانی بهداشت اعضاء دو هدف مهم برای سال ۲۰۳۰ در نظر گرفتند. ۱- افزایش ۴۰٪ در پوشش اصلاح موثر عیوب انکساری و ۲- افزایش ۳۰٪ در پوشش جراحی موثر آب مروارید. منظور از اصلاح موثر یا جراحی موثر آن است که قدرت بینایی فرد پس از اصلاح یا جراحی بهتر از ۱۲/۶ شود. قدرت بینایی ۱۲/۶ در واقع نصف قدرت بینایی فرد نرمال است و وقتی است که یک فرد، آنچه را که فرد نرمال از فاصله ۱۲ متری می بیند، از فاصله ۶ متری ببیند.

اما مجله وزین لنست، در روز ۱۲ اکتبر گزارشی جامع از وضعیت دنیا با استفاده از نتایج تحقیقات در ۶۱ کشور جهان را منتشر می کند. در این گزارش از تنها مطالعه موجود در ایران یعنی مطالعه همگروهی چشم شاهرود، در منطقه شمال آفریقا و مدیترانه شرقی استفاده شده است. بر اساس نتایج این مطالعه پوشش موثر برای عیوب انکساری دید از فاصله دور در ایران ۶۲.۹٪ برای هر دو جنس، ۶۷.۵٪ برای مردان و ۵۹.۸٪ برای زنان برآورد شده است. این پوشش همچنین با افزایش سن کاهش می یابد. میانگین جهانی این پوشش ۴۲.۹٪ و بالاترین پوشش در کشورهای با درآمد بالا ۸۱.۸٪ بوده است.

اهداف جسورانه توصیه شده سازمان جهانی بهداشت برای سال ۲۰۳۰، رسیدن به پوشش کامل ۱۰۰٪برای کشورهایی با پوشش بالای ۶۰٪ می باشد. بنابراین لازم است تا ۸ سال دیگر با اصلاح عیوب انکساری و انجام جراحی کاتاراکت به عنوان دو اقدام موثر شرایط دید ۱۲/۶ را برای همه جامعه فراهم نماییم که البته نیاز به برنامه ریزی و اقدامات جدی دارد.

همچنین باید توجه داشته باشیم که برآوردهای ذکر شده در مقاله بالا، میانگین جامعه است و پوشش عیوب انکساری و جراحی کاتارکت در افراد با وضعیت اقتصادی اجتماعی پایین و نقاط روستایی، کمتر است. بنابراین در مداخلات آینده باید به این موضوع توجه داشت تا شاهد نابرابری در مراقبتهای بینایی نباشیم.